เคล็ดลับการใช้กระดาษวัดค่า pH เทียบกับเครื่องวัดดิจิทัลในสูตรเครื่องสำอาง

คำถาม

มีปัญหาในการใช้กระดาษวัดค่า pH กับสูตรเครื่องสำอาง โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่มีเนื้อสัมผัสต่างกัน เช่น ของเหลว (เอสเซ้นส์, เซรั่ม) และครีม แถบสี 4 จุดอ่านยากเมื่อสีไม่ตรงกับตารางเทียบสีเป๊ะๆ และไม่แน่ใจวิธีอ่านค่าที่ไม่ใช่เลขจำนวนเต็ม นอกจากนี้ยังพบว่ามีสีละลายออกมาจากกระดาษด้วยค่ะ ขอคำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับ:

วิธีการใช้กระดาษวัดค่า pH ที่ถูกต้องกับผลิตภัณฑ์เนื้อสัมผัสต่างๆ
วิธีการอ่านและตีความค่าจากแถบสี 4 จุดให้แม่นยำ โดยเฉพาะค่า pH ที่เป็นทศนิยม
สีที่ละลายออกมาจากกระดาษระหว่างการทดสอบเป็นเรื่องปกติและปลอดภัยหรือไม่
การเปรียบเทียบข้อดีข้อเสียและความสะดวกในการใช้งานระหว่างกระดาษวัดค่า pH กับเครื่องวัดแบบดิจิทัล โดยเฉพาะกับการทำสูตรปริมาณน้อยๆ (เช่น 30 กรัม) ซึ่งอาจต้องผสม น้ำกลั่นบริสุทธิ์ เพื่อวัดค่าในกรณีสูตรข้น และการดูแลรักษาเครื่องวัดดิจิทัล

คำตอบ

สวัสดีครับ/ค่ะ เข้าใจเลยครับ/ค่ะว่าการใช้กระดาษวัดค่า pH ในผลิตภัณฑ์เนื้อต่างๆ อาจจะทำให้สับสนได้ครับ/ค่ะ คำแนะนำจากคุณ chalermlap และคุณ cosmeceutical7 มีประโยชน์มากเลยครับ/ค่ะ ขอสรุปและให้คำแนะนำเพิ่มเติมดังนี้ครับ/ค่ะ

วิธีการใช้กระดาษวัดค่า pH:
- สำหรับของเหลว (เช่น เอสเซ้นส์ เซรั่ม): จุ่มกระดาษลงไปในของเหลวเพียงชั่วครู่ (ไม่ต้องแช่นานถึง 5 วินาทีตามที่บางแหล่งแนะนำ) แค่ให้กระดาษเปียกชุ่มทั่วถึง แล้วนำขึ้นมาทันที
- สำหรับผลิตภัณฑ์เนื้อข้น (เช่น ครีม): หากไม่สามารถจุ่มได้โดยตรง สามารถป้ายเนื้อครีมเล็กน้อยลงบนกระดาษให้ทั่วบริเวณแถบสี หรืออาจใช้ น้ำกลั่นบริสุทธิ์ (Purified Water) เล็กน้อยผสมกับเนื้อครีมส่วนที่จะทดสอบ เพื่อให้มีความเหลวพอที่จะจุ่มกระดาษได้ (วัดเฉพาะส่วนที่เป็น Water phase ก่อนขึ้นเนื้อครีมตามที่คุณ chalermlap แนะนำก็เป็นวิธีที่ดีครับ/ค่ะ)
- หลังจากจุ่มหรือป้ายแล้ว ให้นำกระดาษออกมาวางทิ้งไว้ประมาณ 15-30 วินาที เพื่อให้สีพัฒนาเต็มที่ (ไม่ต้องรอจนแห้งสนิท) แล้วจึงนำไปเทียบสีกับตารางข้างกล่องครับ/ค่ะ
ปัญหาเรื่องสีละลายออกมา:
- เป็นเรื่องปกติที่สีจากกระดาษจะละลายออกมาบ้างเมื่อสัมผัสกับความชื้นครับ/ค่ะ สีเหล่านี้คืออินดิเคเตอร์ที่ใช้ในการวัดค่า pH ซึ่งโดยทั่วไปแล้วในปริมาณน้อยๆ ที่ละลายออกมาจากการทดสอบ ไม่เป็นอันตรายต่อผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางครับ/ค่ะ (ตามที่คุณ chalermlap คาดการณ์ไว้)
การอ่านค่าจากแถบสี 4 จุด:
- เนื่องจากค่า pH ของผลิตภัณฑ์มักจะไม่ใช่เลขจำนวนเต็มพอดี (เช่น อาจจะเป็น 4.5, 5.2) สีที่ปรากฏบนกระดาษจึงมักจะไม่ตรงกับแถบสีใดสีหนึ่งบนตารางเทียบสีแบบเป๊ะๆ ทั้ง 4 จุดครับ/ค่ะ
- วิธีอ่านค่าคือ ให้ดูว่าแถบสีทั้ง 4 จุดบนกระดาษทดสอบ มีความใกล้เคียงกับแถบสีในค่า pH ใดบนตารางมากที่สุดครับ/ค่ะ อาจจะต้องดูเทียบระหว่างสองค่า pH เพื่อประเมินค่าที่เป็นทศนิยม (เช่น ถ้าสีอยู่กึ่งกลางระหว่าง pH 4 และ 5 ก็อาจจะประมาณว่าเป็น pH 4.5)
- แม้ว่าบางครั้งแถบสีบนสุดอาจจะไม่ตรงเท่าแถบสีด้านล่าง ให้พยายามดูภาพรวมของทั้ง 4 แถบครับ/ค่ะ แต่หากแถบสีด้านล่างมีความสอดคล้องกันชัดเจนกว่า ก็สามารถใช้เป็นแนวทางหลักในการประเมินค่าได้ครับ/ค่ะ การใช้งานบ่อยๆ จะช่วยให้ชำนาญในการเทียบสีมากขึ้นครับ/ค่ะ
เครื่องวัดค่า pH แบบดิจิทัล:
- ตามที่เพื่อนสมาชิกแนะนำ เครื่องวัดค่า pH แบบดิจิทัลให้ค่าที่แม่นยำกว่าและอ่านค่าเป็นตัวเลขได้เลย ซึ่งสะดวกมากครับ/ค่ะ
- ข้อควรพิจารณาคือ เครื่องวัดแบบดิจิทัลอาจต้องการการดูแลรักษาหัววัด (Electrode) เช่น การเก็บรักษาในน้ำยาเฉพาะ (pH Electrode Storage Solution) และต้องมีการสอบเทียบ (Calibration) ด้วยสารละลายมาตรฐานก่อนใช้งานเพื่อให้ค่าที่ได้แม่นยำครับ/ค่ะ

หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์ในการใช้งานกระดาษวัดค่า pH นะครับ/ค่ะ หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติม ถามได้เลยครับ/ค่ะ

ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องที่กล่าวถึง

น้ำกลั่น ปราศจากเชื้อ (Purified Water, TDS Limit 1ppm)

เครื่องสำอาง

pH Electrode Storage Solution (3M KCL)