เซรั่มวิตามินซีทำเองเสื่อมสภาพเร็ว (สีเข้ม) และยังใช้ได้ไหม
คำถาม
ฉันทำเซรั่มวิตามินซีใช้เองตามสูตร Skinceuticals C E Ferulic โดยมีค่า pH 3.5 และเก็บไว้ในขวดสีชาที่อุณหภูมิห้องค่ะ ภายใน 11 วัน เซรั่มเปลี่ยนเป็นสีเข้มมาก เข้มกว่าชาเขียวโออิชิอีกค่ะ ซึ่งน่าจะเกิดจากการเสื่อมสภาพอย่างรวดเร็ว อยากสอบถามดังนี้ค่ะ:
- ทำไมเซรั่มถึงเสื่อมสภาพเร็วขนาดนี้?
- เซรั่มที่สีเปลี่ยนเข้มแล้วยังสามารถใช้ได้อยู่ไหมคะ?
- ประสิทธิภาพลดลงไปมากแล้วใช่ไหมคะ?
- ปกติถ้าเก็บในตู้เย็นตลอด จะนานแค่ไหนกว่าจะเสื่อมสภาพคะ?
- คิดว่าน่าจะมีขั้นตอนไหนที่ทำพลาดไปรึเปล่าคะ?
คำตอบ
สวัสดีค่ะ
ขอบคุณสำหรับข้อมูลโดยละเอียดเกี่ยวกับเซรั่มวิตามินซีที่คุณทำเองตามสูตร Skinceuticals C E Ferulic นะคะ
การที่สีเซรั่มเปลี่ยนเร็วและเข้มขึ้นมากอย่างที่คุณสังเกตเห็น คือเปลี่ยนเป็นสีเข้มกว่าชาเขียวโออิชิภายใน 11 วัน เป็นสัญญาณที่ชัดเจนว่า วิตามินซีเกิดการเสื่อมสภาพ (oxidation) ไปมากแล้วค่ะ
ตามที่เจ้าหน้าที่ได้เคยให้คำแนะนำไป สาเหตุหลักของการเสื่อมสภาพอย่างรวดเร็วนี้มักเกิดจาก:
- ไม่ได้เก็บในตู้เย็น: เซรั่มวิตามินซี โดยเฉพาะที่ทำเอง มีความไวต่ออุณหภูมิสูง การเก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องจะเร่งให้เกิดการเสื่อมสภาพเร็วขึ้นมากค่ะ
- การสัมผัสแสง: แม้จะเป็นแสงที่ไม่ใช่แสงแดดโดยตรง ก็มีส่วนทำให้เกิด oxidation ได้ค่ะ แม้คุณจะใช้ขวดสีชา แต่หากขวดไม่ได้ทึบแสงสนิท หรือมีการเปิด-ปิดบ่อยๆ และสัมผัสกับแสงภายนอก ก็อาจเป็นปัจจัยได้ค่ะ แต่โดยทั่วไปแล้ว การไม่ได้แช่เย็นมักเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้สีเปลี่ยนเร็วขนาดนี้ค่ะ
สำหรับคำถามของคุณ:
- ทำไมถึงออกซิไดซ์เร็วขนาดนี้? ตามที่อธิบายไปข้างต้น การไม่ได้แช่เย็นและการสัมผัสแสงเป็นสาเหตุหลักค่ะ วิตามินซี (L-Ascorbic Acid) เป็นสารที่ไม่เสถียรโดยธรรมชาติ และสภาวะเหล่านี้จะเร่งให้เสื่อมสภาพกลายเป็นรูปแบบที่ไม่แอคทีฟค่ะ
- ยังสามารถใช้ได้ไหม? เมื่อเซรั่มวิตามินซีเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเข้ม สีส้ม หรือสีน้ำตาล แสดงว่า L-Ascorbic Acid ส่วนใหญ่ได้เสื่อมสภาพไปแล้วค่ะ แม้ว่าจะไม่เป็นอันตราย แต่ประสิทธิภาพในการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระและกระตุ้นคอลลาเจนจะลดลงอย่างมากหรือหมดไปเลยค่ะ โดยทั่วไปแล้ว ไม่แนะนำให้ใช้เซรั่มที่สีเปลี่ยนเข้มมากขนาดนี้แล้วค่ะ
- แล้วประสิทธิภาพลดลงไปมากแล้วใช่ไหมคะ? ใช่ค่ะ สีที่เข้มมากบ่งชี้ว่าวิตามินซีที่ออกฤทธิ์ส่วนใหญ่ได้เสื่อมสภาพไปแล้ว ประสิทธิภาพจึงลดลงไปอย่างมากค่ะ
- ปกติถ้าเก็บในตู้เย็นตลอด จะนานแค่ไหนกว่าจะอ๊อกซิแด้นคะ? หากเก็บรักษาอย่างถูกต้อง (แช่เย็น ในภาชนะทึบแสงและปิดสนิท) เซรั่ม L-Ascorbic Acid ที่ทำขึ้นอย่างดีควรจะมีอายุการใช้งานได้นานกว่านั้นมากค่ะ โดยทั่วไปประมาณ 3-6 เดือนค่ะ ในช่วงท้ายๆ ของอายุ อาจมีสีเหลืองอ่อนๆ เกิดขึ้นได้บ้าง ซึ่งมักมาจากการเสื่อมของวิตามินอีในสูตร แต่ไม่ควรเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มค่ะ
- หรือคิดว่าน่าจะมีขั้นตอนไหนที่ทำพลาดรึเปล่าคะ? จากที่คุณอธิบาย ค่า pH 3.5 ถือว่าเหมาะสมสำหรับความเสถียรและการซึมเข้าสู่ผิวของ L-Ascorbic Acid ค่ะ หากคุณมั่นใจว่าทำตามสูตรและขั้นตอนถูกต้อง ปัญหาหลักน่าจะมาจาก สภาวะการเก็บรักษา มากกว่าขั้นตอนการทำค่ะ
สรุป: เซรั่มของคุณเสื่อมสภาพเร็วเนื่องจากสภาวะการเก็บรักษา (การไม่ได้แช่เย็นเป็นปัจจัยสำคัญ) สีที่เข้มมากแสดงว่าสูญเสียประสิทธิภาพไปมากแล้ว และไม่ควรใช้ค่ะ สำหรับการทำครั้งต่อไป ควรเก็บเซรั่มไว้ในตู้เย็นในขวดทึบแสงและปิดสนิทเสมอ เพื่อยืดอายุและรักษาประสิทธิภาพของเซรั่มค่ะ