การทำสบู่: สบู่ขาวเหลือง, ค่า pH, และสีสำหรับสบู่
คำถาม
มีคำถามเกี่ยวกับการทำสบู่ดังนี้ค่ะ:
- ทำไมสบู่ขาวถึงมีสีเหลืองขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป แม้จะใช้ Titanium Dioxide แล้ว? ควรใช้ Titanium Dioxide ในปริมาณเท่าใดสำหรับน้ำมัน 45 กก.?
- สบู่แบบดั้งเดิมมีค่า pH 10 ค่า pH ระดับนี้อันตรายหรือไม่? สามารถปรับลดค่า pH ให้เหลือ 7-8 ได้หรือไม่ และถ้าได้ ต้องใช้สารอะไร มีผลกระทบอย่างไรบ้าง?
- สีม่วงและสีชมพูชนิดใดที่คงทนในสภาพแวดล้อมที่เป็นด่างสูงของสบู่? โดยเฉพาะ Fluorescent Purple Pigment และ Fluorescent Pink Pigment มีความคงทนหรือไม่ และ Purple Sweet Potato Pigment เป็นอย่างไรบ้าง?
คำตอบ
คำถามเกี่ยวกับการทำสบู่
นี่คือคำตอบสำหรับคำถามของคุณเกี่ยวกับการทำสบู่:
1. สบู่ขาวเปลี่ยนเป็นสีเหลือง & การใช้ไทเทเนียมไดออกไซด์
เป็นเรื่องปกติที่สบู่ขาวจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเมื่อเวลาผ่านไป แม้จะใช้ไทเทเนียมไดออกไซด์ก็ตาม มีหลายปัจจัยที่อาจทำให้เกิดปัญหานี้:
- การเกิดออกซิเดชันของน้ำมัน: น้ำมันบางชนิด โดยเฉพาะน้ำมันที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง (เช่น น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันดอกทานตะวัน) มีแนวโน้มที่จะเกิดออกซิเดชัน ซึ่งอาจทำให้สีเปลี่ยนไป (เหม็นหืน) และกลายเป็นสีเหลืองได้
- น้ำหอมหรือน้ำมันหอมระเหย: น้ำหอมและน้ำมันหอมระเหยหลายชนิดสามารถทำให้สบู่เปลี่ยนสีได้ มักจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ส้ม หรือน้ำตาล
- สิ่งเจือปน: สิ่งเจือปนเล็กน้อยในส่วนผสมบางครั้งอาจทำปฏิกิริยาและทำให้สีเปลี่ยนไป
- กระบวนการบ่ม (Curing): เมื่อสบู่บ่มและสูญเสียน้ำ สีอาจเข้มขึ้นหรือเปลี่ยนไปเล็กน้อยได้
ไทเทเนียมไดออกไซด์ทำหน้าที่เป็นเม็ดสีขาวเพื่อช่วยให้สบู่มีสีขาวและคงความขาวไว้ อย่างไรก็ตาม ไม่สามารถป้องกันการเปลี่ยนเป็นสีเหลืองที่เกิดจากการเกิดออกซิเดชันของน้ำมันหรือการเปลี่ยนสีจากน้ำหอมได้อย่างสมบูรณ์ หากต้องการลดการเกิดสีเหลือง ควรใช้น้ำมันที่เสถียรและทดสอบน้ำหอม/น้ำมันหอมระเหยกับการเปลี่ยนสีก่อนนำไปใช้ในปริมาณมาก
สำหรับน้ำมัน 45 กิโลกรัม ปริมาณไทเทเนียมไดออกไซด์ที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับความทึบที่ต้องการและความเข้มข้นของผลิตภัณฑ์นั้นๆ โดยทั่วไป อัตราการใช้เม็ดสีไทเทเนียมไดออกไซด์ในสบู่น้ำมันแบบ Cold Process จะอยู่ที่ประมาณ 0.5% ถึง 2% ของ น้ำหนักน้ำมัน
- ที่ 0.5% ของ 45 กก. จะใช้ประมาณ 225 กรัม
- ที่ 2% ของ 45 กก. จะใช้ประมาณ 900 กรัม
ควรเริ่มต้นด้วยเปอร์เซ็นต์ที่ต่ำกว่า (เช่น 0.5-1%) และเพิ่มปริมาณหากต้องการความขาวที่มากขึ้น ตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้กระจายไทเทเนียมไดออกไซด์ให้เข้ากันดีในน้ำมันหรือกลีเซอรีนเล็กน้อยก่อนเติมลงในส่วนผสมสบู่ เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดจุดขาวๆ
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องได้แก่ Titanium Dioxide 250nm Pigment (Non-Treated), Titanium Dioxide 300nm Pigment (Non-Treated, Color-Controlled), หรือ WaterMix™ White (Titanium Dioxide 60%, Water-Dispersible Liquid)
2. ค่า pH ในสบู่
สบู่น้ำมันแบบดั้งเดิมที่ทำผ่านกระบวนการ Saponification (Cold Process หรือ Hot Process) จะมีค่า pH สูงตามธรรมชาติ โดยทั่วไปอยู่ในช่วง 9 ถึง 11 ค่า pH 10 ถือเป็นค่าปกติสำหรับสบู่ประเภทนี้
ค่า pH 10 อันตรายหรือไม่? แม้ว่าค่า pH 10 จะเป็นด่าง แต่สบู่ก้อนแบบดั้งเดิมที่มีค่า pH นี้โดยทั่วไปถือว่าปลอดภัยสำหรับการใช้เป็นผลิตภัณฑ์ล้างออก (wash-off product) ค่า pH ของผิวหนังมีความเป็นกรด (ประมาณ 4.5-5.5) และผลิตภัณฑ์ที่เป็นด่างอาจรบกวนเกราะป้องกันผิวได้ชั่วคราว อย่างไรก็ตาม สำหรับคนส่วนใหญ่ ค่า pH ของผิวจะกลับสู่ปกติค่อนข้างเร็วหลังจากใช้สบู่และล้างออกให้สะอาด ผู้ที่มีผิวแพ้ง่ายหรือผิวมีปัญหาอาจรู้สึกว่าสบู่ที่มีค่า pH สูงทำให้ผิวแห้งหรือระคายเคืองได้
สามารถปรับค่า pH ให้ลดลงเหลือ 7-8 ได้หรือไม่? โดยทั่วไปแล้ว การลดค่า pH ของสบู่ที่ผ่านกระบวนการ Saponification ให้เป็นกลาง (7-8) นั้นไม่สามารถทำได้จริงหรือไม่แนะนำ ค่า pH ที่สูงเป็นคุณสมบัติโดยธรรมชาติของปฏิกิริยาเคมีที่ทำให้เกิดสบู่ การพยายามลดค่า pH อย่างมากด้วยสารที่เป็นกรดอาจทำให้โครงสร้างของสบู่เสียไป ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่นิ่ม ไม่เสถียร หรือเป็นน้ำมัน (เนื่องจากไขมันที่ไม่ได้ทำปฏิกิริยาถูกปล่อยออกมา) นอกจากนี้ยังอาจส่งผลต่อฟองและคุณสมบัติการทำความสะอาดด้วย
สารที่ใช้ปรับลดค่า pH และผลกระทบ: กรด (เช่น Citric Acid หรือ Lactic Acid) สามารถลดค่า pH ได้ แต่ดังที่กล่าวไป การใช้กรดเพื่อลดค่า pH ของสบู่ที่ผ่านกระบวนการ Saponification อย่างรุนแรงนั้นมีปัญหา สบู่ก้อนที่มีค่า pH เป็นกลางหรือต่ำจริงๆ มักจะทำโดยใช้สารลดแรงตึงผิวสังเคราะห์ (Syndet bars) ซึ่งมีสูตรที่แตกต่างกันและมีความเสถียรที่ค่า pH ต่ำกว่า
สรุปคือ ค่า pH 10 เป็นค่าปกติสำหรับสบู่น้ำมันและโดยทั่วไปปลอดภัยสำหรับผิวปกติเมื่อใช้เป็นผลิตภัณฑ์ล้างออก แต่คุณไม่สามารถลดค่า pH ให้เหลือ 7-8 ได้อย่างง่ายดายหรือมีประสิทธิภาพ โดยที่ยังคงคุณสมบัติของสบู่ก้อนที่ทำจากน้ำมันไว้ได้
3. สีที่ทนด่าง (สีม่วง & สีชมพู)
การหาสีที่คงทนและไม่เปลี่ยนสีในสภาพแวดล้อมที่เป็นด่างสูงของสบู่น้ำมันแบบ Cold Process อาจเป็นเรื่องท้าทาย สีธรรมชาติและสีย้อมหลายชนิดจะเปลี่ยนสีหรือซีดจางอย่างมาก
จากผลการค้นหาและความรู้ทั่วไปในการทำสบู่ เม็ดสี (Pigments) มักจะมีความเสถียรในสภาพแวดล้อมที่เป็นด่างสูงมากกว่าสีย้อม (Dyes)
เม็ดสีสะท้อนแสง (Fluorescent Pigments): ผลิตภัณฑ์เช่น Fluorescent Purple Pigment และ Fluorescent Pink Pigment ถูกอธิบายว่าเป็นผงเม็ดสีสะท้อนแสงที่เหมาะสำหรับใช้ในสบู่ก้อน เม็ดสีโดยทั่วไปมีความเสถียรต่อด่างมากกว่าสีย้อมที่ละลายน้ำได้ เม็ดสีประเภทนี้มักเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับสีที่สดใสในสบู่
สีธรรมชาติ (Natural Pigments): สีธรรมชาติเช่น Purple Sweet Potato Pigment มักจะไวต่อค่า pH คำอธิบายสำหรับ Purple Sweet Potato Pigment ระบุว่าสีจะแตกต่างกันอย่างมากตามค่า pH (สีชมพู/แดงที่ pH 3, สีองุ่นที่ pH 4, สีน้ำเงินที่ pH 5-7) ในสภาพแวดล้อมที่เป็นด่างสูงของสบู่ (pH 9-11) เม็ดสีนี้มีแนวโน้มที่จะไม่คงสีม่วงหรือชมพูไว้ และอาจเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงินหรือสีเทา หรือซีดจางไปได้
เมื่อเลือกสีสำหรับสบู่ ให้มองหาเม็ดสีที่ระบุว่ามีความเสถียรต่อด่าง (Alkali-Stable) หรือเหมาะสำหรับสบู่น้ำมันแบบ Cold Process ไมก้า (Mica powders) ก็เป็นที่นิยมใช้เช่นกันและโดยทั่วไปมีความเสถียรในสบู่
ควรทดลองทำในปริมาณน้อยๆ ก่อนเสมอ เพื่อตรวจสอบความคงทนของสีในสูตรสบู่ของคุณ ก่อนที่จะทำในปริมาณมาก
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องที่กล่าวถึง

Titanium Dioxide 250nm Pigment (Non-Treated)

Purple Sweet Potato Pigment (Natural Pigment Powder)

Fluorescent Pink Pigment
