คู่มือการ Calibrate เครื่องวัด pH: การละลายผงบัฟเฟอร์ ชนิดน้ำ และข้อควรระวัง

สวัสดีค่ะ เข้าใจเลยค่ะว่าการ calibrate เครื่องวัด pH ครั้งแรกอาจจะสับสนได้ และกังวลเรื่องเครื่องเสียหายนะคะ

จากคำถามของคุณลูกค้า ขออธิบายขั้นตอนและข้อควรระวังดังนี้ค่ะ:

1. การละลายสาร calibrate (ผงบัฟเฟอร์):

• ต้องละลายทั้งซอง: ผงบัฟเฟอร์ในซองถูกคำนวณมาเพื่อให้ได้สารละลายบัฟเฟอร์ที่มี pH ที่ถูกต้องเมื่อละลายในปริมาณน้ำที่กำหนดไว้ (มักจะระบุบนซองหรือในคู่มือ เช่น 250 ml) การแบ่งใช้จะไม่ทำให้ได้ค่า pH ที่ถูกต้องค่ะ
• ใช้ครั้งเดียว: สารละลายบัฟเฟอร์ที่ละลายแล้วควรใช้สำหรับการ calibrate ในครั้งนั้นๆ ไม่ควรควรเก็บไว้ใช้นานๆ เพราะค่า pH อาจเปลี่ยนแปลงได้เมื่อสัมผัสอากาศหรือปนเปื้อน

2. น้ำที่ใช้ละลาย:

• ควรใช้น้ำกลั่น (Distilled Water) หรือน้ำ DI (Deionized Water) เท่านั้น: น้ำประปาหรือน้ำดื่มทั่วไปมีแร่ธาตุและสารอื่นๆ ปนอยู่ ซึ่งจะส่งผลต่อค่า pH ของสารละลายบัฟเฟอร์ ทำให้การ calibrate ไม่แม่นยำค่ะ

3. การเลือกสารละลายบัฟเฟอร์ (pH 4 และ 6.86):

• ใช้ทั้งสองค่า (สำหรับการ calibrate แบบ 2 จุด): การ calibrate เครื่องวัด pH ส่วนใหญ่มักจะทำแบบ 2 จุด เพื่อให้เครื่องอ่านค่าได้แม่นยำในช่วงกว้างขึ้น โดยทั่วไปจะใช้บัฟเฟอร์ pH 6.86 (หรือ 7.0) เป็นจุดแรก และบัฟเฟอร์ pH 4.01 เป็นจุดที่สอง (หากต้องการวัดค่า pH ในช่วงกรด) หรือ pH 10.01 (หากต้องการวัดค่า pH ในช่วงด่าง)
• ขั้นตอนการ calibrate:
  • ล้างหัววัด (electrode) ด้วยน้ำกลั่นและซับให้แห้ง (เบาๆ)
  • จุ่มหัววัดลงในสารละลายบัฟเฟอร์ pH 6.86 (หรือ 7.0) คนเบาๆ ให้เข้ากัน รอให้ค่านิ่ง แล้วกดปุ่ม calibrate ตามคู่มือเครื่อง (เครื่องจะปรับค่าให้ตรงกับ pH 6.86)
  • ล้างหัววัดด้วยน้ำกลั่นและซับให้แห้งอีกครั้ง
  • จุ่มหัววัดลงในสารละลายบัฟเฟอร์ pH 4.01 คนเบาๆ รอให้ค่านิ่ง แล้วกดปุ่ม calibrate ตามคู่มือเครื่อง (เครื่องจะปรับค่าให้ตรงกับ pH 4.01)
  • ล้างหัววัดด้วยน้ำกลั่นและซับให้แห้งก่อนเก็บ

4. ข้อควรระวังเรื่องน้ำเข้าเครื่อง:

• สำคัญมาก: เครื่องวัด pH แบบปากกาส่วนใหญ่ ตัวเครื่องส่วนบน (ที่มีหน้าจอและปุ่ม) ไม่กันน้ำ ระวังอย่าให้น้ำหรือสารละลายใดๆ เข้าไปในส่วนนี้โดยเด็ดขาด
• การใช้งาน: จุ่มเฉพาะส่วนหัววัด (electrode) ลงในสารละลายเท่านั้น
• การทำความสะอาด/เก็บรักษา: หลังใช้งานและ calibrate ให้ล้างเฉพาะหัววัดด้วยน้ำกลั่น ซับให้แห้งสนิทก่อนปิดฝาครอบหัววัดและเก็บรักษา

สรุปคือ ต้องละลายผงทั้งซองในน้ำกลั่น/น้ำ DI ตามปริมาณที่กำหนด ใช้สารละลายทั้ง pH 6.86 และ pH 4 ในการ calibrate แบบ 2 จุด โดย calibrate pH 6.86 ก่อน แล้วตามด้วย pH 4 และที่สำคัญที่สุดคือระวังอย่าให้น้ำเข้าตัวเครื่องส่วนบนค่ะ

หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์และช่วยให้การ calibrate ครั้งต่อไปราบรื่นนะคะ