สวัสดีค่ะ จากปัญหาที่คุณ nuaom5562 พบในการทำเจล AHA Whitening ด้วยตัวเอง ทั้งเรื่องเนื้อเจลขุ่น เหนอะหนะ และมีผงขาวๆ ติดผิว รวมถึงค่า pH ที่ต่ำมากในตอนแรก เข้าใจเลยค่ะว่าน่าจะกังวลใจ

จากการตรวจสอบส่วนผสมและขั้นตอนที่คุณทำ มีหลายจุดที่อาจเป็นสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นได้ค่ะ

ปัญหาที่พบและสาเหตุที่เป็นไปได้

• เจลขาวขุ่นและมีประกายมุกเล็กน้อยหลังเติมวิตามินซี:

  • วิตามินซีรูปแบบ L-Ascorbic Acid เป็นกรดที่ละลายน้ำได้ แต่ความสามารถในการละลายและคงตัวขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง โดยเฉพาะ pH และความเข้ากันได้กับส่วนผสมอื่นๆ
  • การที่คุณละลายผงวิตามินซี 2% ในน้ำ 5% แยกต่างหากก่อนเติมลงไปในส่วนผสมหลัก ซึ่งมีส่วนผสมของสารก่อเจล, กลีเซอรีนบอแรกซ์, DC345 (Cyclopentasiloxane), กรดแลคติก และไกลโคลิก อาจทำให้วิตามินซีเกิดการตกผลึกหรือไม่เข้ากันกับส่วนผสมอื่นๆ ในเนื้อเจลได้ค่ะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากสารก่อเจลหรือส่วนผสมอื่นๆ ไม่สามารถคงสภาพวิตามินซีไว้ในเนื้อเจลได้อย่างเสถียร หรือเกิดปฏิกิริยากับส่วนผสมอื่นๆ ทำให้วิตามินซีตกตะกอนออกมาเป็นผงละเอียดสีขาว ซึ่งอาจมองเห็นเป็นประกายมุกได้ค่ะ

• รู้สึกเหนอะหนะผิวและมีผงขาวๆ ติดผิว:

  • ความเหนอะหนะอาจเกิดจากปริมาณกลีเซอรีน 5% ร่วมกับสารก่อเจลที่คุณใช้ ซึ่งสารก่อเจลบางชนิดอาจให้ความรู้สึกเหนอะหนะได้ค่ะ
  • ส่วนผงสีขาวๆ ที่ติดผิวและขนแขนนั้น สันนิษฐานได้ว่าเป็นผงวิตามินซี (L-Ascorbic Acid) ที่ไม่ละลายหรือตกผลึกอยู่ในเนื้อเจล เมื่อทาลงบนผิว น้ำในเจลระเหยไป ทำให้ผงวิตามินซีที่ตกค้างอยู่ปรากฏให้เห็นชัดเจนขึ้นค่ะ

• การใช้กลีเซอรีนบอแรกซ์แทนกลีเซอรีนเหลว:

  • นี่เป็นจุดสำคัญที่อาจก่อปัญหาได้ค่ะ กลีเซอรีนบอแรกซ์ (Glycerin Borax) ไม่ใช่กลีเซอรีนบริสุทธิ์ แต่เป็นสารละลายของบอแรกซ์ (โซเดียมบอเรต) ในกลีเซอรีน ซึ่งมีคุณสมบัติแตกต่างจากกลีเซอรีนเหลวที่ใช้ในเครื่องสำอางโดยทั่วไป
  • บอแรกซ์มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนๆ การนำกลีเซอรีนบอแรกซ์มาใช้ในสูตรที่มีส่วนผสมของกรด AHA (แลคติก, ไกลโคลิก) และวิตามินซี (L-Ascorbic Acid) ซึ่งเป็นกรดแก่ จะทำให้เกิดปฏิกิริยาเคมีขึ้นค่ะ ปฏิกิริยานี้อาจส่งผลต่อความคงตัวของสูตร ทำให้เนื้อเจลไม่เข้ากัน เกิดการแยกชั้น หรือตกตะกอนได้ และยังอาจลดประสิทธิภาพของ AHA และวิตามินซีที่ต้องการ pH ต่ำในการทำงานค่ะ
  • ดังนั้น ไม่ควรใช้กลีเซอรีนบอแรกซ์แทนกลีเซอรีนเหลว ในการทำเครื่องสำอางค่ะ ควรใช้กลีเซอรีนเกรดเครื่องสำอาง (Cosmetic Grade Glycerin) หรือเกรดยา/อาหาร (USP/Food Grade) ที่เป็นกลีเซอรีนบริสุทธิ์เท่านั้นค่ะ

• การใช้เบคกิ้งโซดาปรับ pH:

  • เบคกิ้งโซดา (Sodium Bicarbonate) สามารถใช้ปรับ pH ให้สูงขึ้นได้จริงค่ะ (ตามข้อมูลผลิตภัณฑ์ Sodium Bicarbonate ของทางร้านก็ระบุว่าใช้ปรับ pH ในสูตร AHA/BHA ได้)
  • อย่างไรก็ตาม การใช้เบคกิ้งโซดาอาจทำให้เกิดฟองก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ระหว่างปรับ pH และอาจทิ้งผลึกเกลือบางส่วนไว้ในเนื้อเจลได้ หากใช้ในปริมาณมากหรือไม่ละลายอย่างสมบูรณ์ ซึ่งอาจเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดผงขาวๆ ติดผิวได้ค่ะ
  • สารปรับ pH ที่นิยมใช้ในสูตรเครื่องสำอางมากกว่าและควบคุมได้ง่ายกว่าคือ สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (Sodium Hydroxide Solution) หรือ Triethanolamine ค่ะ

• DC345 (Cyclopentasiloxane):

  • DC345 หรือ Cyclopentasiloxane เป็นซิลิโคนชนิดหนึ่งที่ระเหยง่าย ช่วยให้เนื้อผลิตภัณฑ์เกลี่ยง่ายและให้ความรู้สึกนุ่มลื่น แต่ไม่สามารถละลายในน้ำได้ค่ะ (ตามข้อมูลผลิตภัณฑ์ Cyclopentasiloxane ของทางร้าน)
  • การที่คุณผสม DC345 ในสูตรเจลที่เป็นเบสน้ำ อาจทำให้ DC345 ไม่เข้ากับเนื้อเจลทั้งหมด ซึ่งอาจส่งผลต่อความคงตัวและความรู้สึกเหนอะหนะบนผิวได้ค่ะ โดยทั่วไป Cyclopentasiloxane จะใช้ในสูตรที่เป็นอิมัลชัน (Emulsion) หรือสูตรที่ไม่มีน้ำเป็นส่วนประกอบหลัก (Anhydrous) มากกว่าสูตรเจลน้ำใสค่ะ

คำแนะนำเพิ่มเติม

1. เลือกใช้วัตถุดิบเกรดเครื่องสำอาง: ควรเลือกใช้วัตถุดิบที่มีคุณภาพและเป็นเกรดที่ใช้สำหรับเครื่องสำอางโดยเฉพาะ โดยเฉพาะกลีเซอรีน ควรใช้ Glycerin บริสุทธิ์ ไม่ใช่ Glycerin Borax
2. ตรวจสอบความเข้ากันได้ของส่วนผสม: ส่วนผสมบางชนิดอาจไม่เข้ากันทางเคมี ทำให้สูตรไม่คงตัว แยกชั้น หรือตกตะกอนได้ ควรศึกษาข้อมูลของส่วนผสมแต่ละตัวก่อนนำมาผสมกัน
3. ลำดับการผสม: การผสมวิตามินซี (L-Ascorbic Acid) ควรทำด้วยความระมัดระวัง ควรละลายในส่วนของน้ำที่แยกไว้ และอาจพิจารณาเติมสารช่วยละลายหรือสารที่ช่วยเพิ่มความคงตัว เช่น Ferulic Acid หรือ Vitamin E (หากสูตรเข้ากันได้) และควรเติมลงในส่วนผสมหลักในขั้นตอนสุดท้าย และคนเบาๆ ให้เข้ากัน โดยอุณหภูมิของเบสต้องไม่สูงเกินไป (ตามข้อมูลผลิตภัณฑ์ L-Ascorbic Acid แนะนำให้ผสมในขั้นตอนสุดท้ายที่อุณหภูมิต่ำกว่า 30°C)
4. การปรับ pH: ควรใช้สารปรับ pH ที่เหมาะสมสำหรับเครื่องสำอาง เช่น สารละลาย Sodium Hydroxide ค่อยๆ หยดและวัดค่า pH จนได้ค่าที่ต้องการ (สำหรับสูตร AHA และ Vitamin C ควรอยู่ในช่วง 3.5-4.0 เพื่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยตามข้อกำหนด อย.)
5. เนื้อสัมผัส: หากต้องการลดความเหนอะหนะ อาจพิจารณาลดปริมาณกลีเซอรีน หรือเลือกใช้สารให้ความชุ่มชื้นชนิดอื่นที่ให้ความรู้สึกเบาบางกว่า หรือปรับชนิดและปริมาณสารก่อเจลให้เหมาะสม

สรุปแล้ว ปัญหาหลักๆ น่าจะมาจากการใช้กลีเซอรีนบอแรกซ์ซึ่งไม่เหมาะกับการทำเครื่องสำอาง และอาจมีปัญหาเรื่องความเข้ากันได้ของวิตามินซีกับส่วนผสมอื่นๆ ในสูตร รวมถึงการใช้เบคกิ้งโซดาในการปรับ pH ค่ะ

หากต้องการทดลองทำใหม่ แนะนำให้เริ่มต้นด้วยสูตรพื้นฐานที่ใช้วัตถุดิบเกรดเครื่องสำอาง และตรวจสอบความเข้ากันได้ของส่วนผสมแต่ละตัวอย่างละเอียดค่ะ