ปัญหาเนื้อเซรั่มยกกระชับไม่เสถียร: เหลวในตู้เย็น จับก้อนที่อุณหภูมิห้อง
คำถาม
ฉันได้ทำเซรั่มยกกระชับสูตรหนึ่ง ซึ่งมีส่วนประกอบดังนี้:
- Pro Polymer
- LipidSoft Lite (5%)
- DMAE Liquid (15%)
- Peptides
- Vitamin B3
- Lift-Now
เมื่อนำเซรั่มไปแช่ในตู้เย็น เนื้อเซรั่มจะเหลวใส แต่เมื่อนำออกมาไว้ที่อุณหภูมิห้อง เนื้อกลับข้นขึ้นและจับตัวเป็นก้อน ซึ่งมีลักษณะตรงกันข้ามกับที่ควรจะเป็น ปัญหาเนื้อไม่เสถียรนี้เกิดจากสาเหตุใด และมีวิธีแก้ไขอย่างไรบ้างคะ
คำตอบ
สวัสดีค่ะ
เข้าใจว่ากังวลใจเกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงของเนื้อเซรั่มนะคะ ลักษณะที่แจ้งมาว่าเนื้อเซรั่มเหลวใสเมื่อแช่เย็น แต่กลับมาข้นและจับตัวเป็นก้อนเมื่อนำมาไว้ที่อุณหภูมิห้อง เป็นพฤติกรรมที่ค่อนข้างผิดปกติสำหรับเจลหรือเซรั่มส่วนใหญ่ ซึ่งมักจะข้นขึ้นเมื่ออุณหภูมิต่ำลงค่ะ
จากสูตรที่ให้มา ซึ่งประกอบด้วยสารสร้างเนื้อเจล (Pro Polymer) สารเพิ่มความนุ่มลื่น (LipidSoft Lite) และสารออกฤทธิ์ความเข้มข้นสูงหลายชนิด (DMAE, Peptides, Vitamin B3, Lift-Now) ทีมงานคาดว่าสาเหตุของปัญหาเกิดจาก ปฏิกิริยาที่ซับซ้อนระหว่างสารสร้างเนื้อเจล (Pro Polymer) กับสารออกฤทธิ์ที่มีความเข้มข้นสูงและมีประจุ (Electrolyte) โดยเฉพาะ DMAE รวมถึงสารเพิ่มความนุ่มลื่น (LipidSoft Lite) ซึ่งปฏิกิริยานี้มีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิสูงค่ะ
สาเหตุของปัญหา
- ผลของ Electrolyte ต่อ Pro Polymer: Pro Polymer เป็นสารสร้างเนื้อเจลประเภทหนึ่งที่ค่อนข้างไวต่อ Electrolyte (สารที่มีประจุ เช่น เกลือ หรือสารออกฤทธิ์บางชนิดที่มีโครงสร้างเป็นเกลือ) ในสูตรของท่านมี DMAE Liquid ซึ่งเป็น DMAE Tartrate (อยู่ในรูปเกลือ) ที่ความเข้มข้นสูงถึง 15% รวมถึง Peptide และ Vitamin B3 บางชนิดก็อาจมีประจุได้ ปริมาณ Electrolyte ที่สูงนี้สามารถรบกวนโครงสร้างเครือข่ายของ Pro Polymer ทำให้ความสามารถในการสร้างเนื้อเจลลดลง เนื้อเหลวลงได้ค่ะ
- ความไม่เสถียรต่ออุณหภูมิ: การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ โดยเฉพาะการสลับไปมาระหว่างอุณหภูมิต่ำ (ตู้เย็น) และอุณหภูมิห้อง ทำให้ระบบในสูตรที่อ่อนแออยู่แล้ว (เนื่องจากมี Electrolyte สูง) เกิดความไม่สมดุล ที่อุณหภูมิต่ำ โครงสร้างเจลอาจคลายตัวหรือเสียสภาพชั่วคราว ทำให้เนื้อเหลวใสขึ้น (หากส่วนที่ขุ่นมีการตกตะกอนหรือแยกเฟสที่มองไม่เห็นชัดเจน) และเมื่อกลับมาที่อุณหภูมิห้อง โพลีเมอร์พยายามกลับมาสร้างโครงสร้าง แต่การมีสารออกฤทธิ์ความเข้มข้นสูงและ LipidSoft Lite อยู่ด้วย ทำให้การก่อตัวของเครือข่ายไม่สม่ำเสมอ เกิดการรวมตัวหรือจับก้อนขึ้นค่ะ
- การกระจายตัวของ LipidSoft Lite: แม้ LipidSoft Lite จะเป็น Emollient เนื้อเบา แต่การมีอยู่ 5% ในสูตรเจลที่ใช้ Pro Polymer เป็นสารสร้างเนื้อหลักเพียงอย่างเดียว อาจต้องการสารช่วยประสาน (Emulsifier) เพื่อช่วยกระจายตัวให้เข้ากับเฟสน้ำได้อย่างคงทน โดยเฉพาะเมื่อมีปัจจัยอื่นมารบกวนความเสถียร เช่น Electrolyte และการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ
แนวทางการแก้ไข
ปัญหาลักษณะนี้บ่งชี้ว่าระบบเจลในสูตรยังขาดความเสถียรต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิและการมีส่วนประกอบอื่นๆ ในปริมาณมากค่ะ การแก้ไขที่ตรงจุดคือการเสริมความคงตัวของสูตรโดยรวม
- เพิ่มสารประสานเนื้อ (Emulsifier) หรือ Co-stabilizer: ตามที่ทีมงานได้แนะนำไปก่อนหน้านี้ การเพิ่มสารประสานเนื้อ (Emulsifier) หรือสารที่ช่วยให้ส่วนผสมต่างๆ เข้ากันได้ดีขึ้น จะช่วยกระจาย LipidSoft Lite และสารออกฤทธิ์ต่างๆ ให้เข้ากับเฟสน้ำได้อย่างคงทนมากขึ้น ลดโอกาสที่สารเหล่านี้จะไปรบกวนหรือทำให้โครงสร้างเจลของ Pro Polymer เสียไปเมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลง การใช้ Emulsifier ที่เหมาะสมจะช่วยให้เนื้อเซรั่มมีความเสถียร ไม่แยกชั้น และไม่เกิดการจับตัวเป็นก้อนจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิค่ะ อาจพิจารณาใช้ Satin Cream Maker หรือ Emulsifier ชนิดอื่นๆ ที่เข้ากันได้กับสูตร
- ปรับอัตราส่วน Pro Polymer: อาจลองปรับลดอัตราส่วนของ Pro Polymer ลงเล็กน้อยตามคำแนะนำเดิม (เช่น เหลือ 0.8%) และใช้ Emulsifier เข้ามาช่วยเสริมความคงตัวแทน หรืออาจพิจารณาสารสร้างเนื้อเจลชนิดอื่นที่ทน Electrolyte ได้ดีกว่า Pro Polymer มาใช้ร่วมด้วยค่ะ
ผลของ Allantoin
การเพิ่ม Allantoin ในสูตร ไม่น่าจะเป็นสาเหตุหลัก ของปัญหาเนื้อเซรั่มเหลวในตู้เย็นและจับตัวเป็นก้อนเมื่อนำออกมาค่ะ Allantoin เป็นสารที่ละลายน้ำได้ดีและค่อนข้างเสถียร ไม่ได้มีคุณสมบัติที่จะไปรบกวนโครงสร้างเจลของ Pro Polymer ในลักษณะที่ขึ้นกับอุณหภูมิแบบที่พบนี้ค่ะ
สรุป:
ปัญหาที่เกิดขึ้นน่าจะมาจากความไม่เสถียรของระบบเจล/การกระจายตัวของส่วนผสมในสูตรเมื่อเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ โดยเฉพาะอุณหภูมิต่ำ และผลของ Electrolyte จากสารออกฤทธิ์ความเข้มข้นสูง การแก้ไขที่ตรงจุดคือการเสริมความคงตัวของสูตรโดยรวม โดยเฉพาะการช่วยประสานส่วนของน้ำและน้ำมัน รวมถึงสารออกฤทธิ์ต่างๆ ให้เข้ากันได้ดีในทุกช่วงอุณหภูมิที่ผลิตภัณฑ์จะถูกเก็บรักษาค่ะ
อย่างไรก็ตาม แม้เนื้อเซรั่มจะมีการเปลี่ยนแปลงลักษณะดังกล่าว แต่หากไม่มีกลิ่นผิดปกติ หรือการแยกชั้นที่ชัดเจนจนไม่สามารถผสมกลับคืนได้ ประสิทธิภาพของสารออกฤทธิ์ต่างๆ ก็ยังคงอยู่ค่ะ เพียงแต่ลักษณะทางกายภาพอาจไม่น่าใช้เท่าที่ควร
หวังว่าคำอธิบายนี้จะเป็นประโยชน์นะคะ หากมีคำถามเพิ่มเติมสอบถามได้เลยค่ะ
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องที่กล่าวถึง

Acetyl Hexapeptide-8 (eq Argireline)

Pep®-Coll (Palmitoyl tripeptide-5)

Pal-GHK, Pal-GQPR (eq Matrixyl 3000)

Safe-B3™ (Vitamin B3, Niacinamide)

Allantoin

Phenoxyethanol (Extra Pure)

Pro Polymer™ (Gel Maker)

Satin Cream Maker™

Lift-Now™

LipidSoft™ Lite (Isononyl Nonanoate)
